De 7 Hoofdzonden: Elon Musk

Als kind werd Elon Musk (50) meermaals verrot geslagen, maar de techondernemer heeft intussen vrolijk stuntend zijn gram gehaald. Zijn bedrijf Tesla heeft ’m de rijkste mens ter wereld gemaakt, met SpaceX wil hij de ruimte veroveren, te beginnen met een kolonie op Mars, en vorige week nog kocht hij zomaar even Twitter. Maar wie ís Elon Musk eigenlijk en welke zijn zijn favoriete hoofdzonden? Humo klopte aan bij twee van de grootste Musk­kenners uit de Benelux, Hans van der Loo en Erwin Wijman, en twee Belgen die al bij de man op de koffie mochten: Klimaatzaak­advocaat Serge de Gheldere en Byron Soulopoulos, voorzitter van de Tesla Owners Club Belgium. ‘Hij beschouwt het levenalseenspelletje.’

HOOGMOED

HANS VAN DER LOO «Elon Musk is ervan overtuigd dat de mens­ heid de aarde om zeep heeft geholpen. Daarom heeft hij twee missies. Eén: we moeten snel af van fossiele brandstof­ fen en omschakelen naar een elektrisch en duurzaam leven. Twee: we moeten ons klaar­ maken om de aarde te verlaten, en een kolonie op Mars stich­ ten.

»Musk vertelt een Bijbels verhaal van doem en redding. Hij ziet zichzelf als een messias, een visionair die de mensheid wil redden. Dan moet je wel bijzonder ijdel zijn. Hij heeft een enorme profileringsdrang, die is geworteld in zijn jeugd in Zuid­Afrika. Zijn vader was ingenieur, zijn moeder model. Van kinds af was Elon een buitenbeentje.Hijwashyper­ intelligent: dankzij zijn foto­ grafisch geheugen onthield hij bijna alles. Hij zat altijd met z’n neus in de boeken, en voel­ de zich beter dan zijn leeftijds­ genootjes. Zij wilden dollen, sporten en vechten, maar hij was timide en moest het van zijn hersens hebben. De kleine Elon werd zwaar gepest.»

HUMO In de enige degelijke biografie over Elon Musk, van de hand van Ashlee Vance, is te lezen hoe een groep jongens hem eens van een trap gooiden en sloegen tot hij bewusteloos was. Hij moest daarna aan zijn neus geopereerd worden.

ERWIN WIJMAN «Hij is wel va­ker in elkaar geslagen. Zijn jeugd was een voortdurende kwelling, want ook zijn ouders zijn gescheiden toen hij jong was. Dat laat mentale littekens na. De relatie met zijn vader was heel slecht: die man ging heel kil om met de jonge Elon. Hij wil zich sindsdien bewijzen aan de hele wereld. Ondanks zijn rijkdom en miljoenen fans beschouwt hij zijn leven nog al­ tijd als een eenzame strijd.»

HUMO Is hij ijdel?

VAN DER LOO «Ja. Sommige superrijken blijven liever in de schaduw, maar Elon Musk cul­ tiveert zijn status. Hij bezoekt graag feestjes met supersterren en kan niet zonder de aandacht die hij in zijn jeugd heeft ge­ mist. Daarom is hij ook zo ac­ tief op Twitter. Hij maakt er elke dag grappen en doet boude voorspellingen over de toe­ komst van de mensheid. Het is alsof hij non­stop vraagt: ‘Vind mij slim! Bewonder mij!’» WIJMAN «Hij is obsessief op zoek naar aanzien en bevesti­ ging. Hij wil dat mensen over hem praten en bedenkt daar­ om de gekste stunts, zoals toen hij in 2018 een rode Tesla in de ruimte schoot. Als een jour­ nalist hem vragen stelt over hemzelf, antwoordt hij: ‘Jullie zouden beter over de klimaat­ verandering en fossiele brand­ stoffen schrijven.’ Maar als zijn naam niet wordt vermeld in een artikel, gaat hij tekeer op Twitter: ‘Waarom word ik niet erkend?’ (lacht)»

VAN DER LOO «Musk was jaren­ lang op zoek naar een plek waar hij die erkenning zou krij­ gen. Als 17­jarige vertrok hij uit Zuid­Afrika. Via Canada, het geboorteland van zijn moeder, trok hij naar Pennsylvania in de VS, waar hij bachelordiplo­ ma’s in de natuurkunde en de economie heeft behaald. Daar­ na belandde hij waar hij thuishoort: in Silicon Valley.

»Halverwege de jaren 90 richtte Elon Musk Zip2 op, zijn eerste online start-up. Daarna investeerde hij in een betaalplatform, dat na een fusie zou uitgroeien tot PayPal. Het werd een enorm succes. Hij verkocht PayPal in 2002 aan eBay en incasseerde 165 miljoen dollar. Hij was toen amper 31 jaar. Het internet stond in zijn kinderschoenen, maar Elon Musk was al multimiljonair.»

HUMO Vandaag is hij de rijkste mens ter wereld. Is het hem om het geld te doen?

VAN DER LOO «Absoluut niet. Hij is een idealist. Hij had na de verkoop van PayPal kunnen rentenieren en genieten van het leven, maar hij investeerde bijna alles in zijn bedrijven Tesla en SpaceX om zijn droom waar te maken: de planeet redden en van de mens een interplanetair ras maken. Velen verklaarden hem gek. Hij heeft trouwens een paar keer met een faillissement geflirt. In 2008 stopte hij bijna al zijn privékapitaal
in SpaceX om het overeind te houden, en het was lang onduidelijk of hij zijn schulden zou kunnen afbetalen.»

WIJMAN «Elon Musk valt perfect met één woord te omschrijven: megalomaan. Met het geld dat hij aan de verkoop van PayPal had overgehouden, wilde hij in 2002 Russische raketten kopen, maar die bleken te duur. Na de mislukte onderhandelingen zei hij in het vliegtuig tegen zijn zakenpartners: ‘We kunnen zo’n raket ook
zelf bouwen.’ Waarna hij zijn eigen ruimtebedrijf opricht-
te. Tot dan was de ruimtevaart iets voor supermachten, maar Musk heeft een onwrikbaar vertrouwen in zichzelf.

»En het is hem ook gelukt: SpaceX en Tesla zijn gigantische succesverhalen. Vooral dat van Tesla vind ik indrukwekkend: hij heeft op eigen houtje de elektrificering van het wagenpark wereldwijd versneld. Dat is toch ongelofelijk? Alle andere autobouwers moesten door de druk van Tesla sneller elektrische modellen produceren.»

SERGE DE GHELDERE «Tesla was lang verlieslatend, maar vandaag is die auto de iPhone van de mobiliteit. De man is werkelijk een genie.»

WIJMAN «In Oekraïne was het internetverkeer verstoord na de Russische inval, maar met zijn satellietnetwerk Starlink voorzag hij het hele land van breedbandinternet. Hij heeft in zijn eentje meer gedaan voor Oekraïne dan veel landen. Dat is natuurlijk wéér een boost voor zijn ego. Veel van wat hij onderneemt, lukt ook.»

‘In april postte Elon Musk een weinig flatterende foto van Bill Gates: ‘Voor iedereen die snel een stijve wil verliezen.’ Hij vermoedde dat Gates een koersdaling van het Tesla-aandeel wilde forceren.’ Bron: Anton Coene

HUMO Kan hij zichzelf nog relativeren?

VAN DER LOO «Gelukkig wel. Hij was vorig jaar een uur lang gastpresentator van de Amerikaanse tv-show ‘Saturday Night Live’. In de sketches maakte hij zichzelf een beetje belachelijk: zo speelde hij een doorgedraaide visionair in het Wilde Westen die kickt op tunnels graven, alternatieve munten en zelfrijdende paarden.»

BYRON SOULOPOULOS «Ik denk dat veel journalisten en beursanalisten Elon Musk verkeerd begrijpen. De wereld is zijn speeltuin, je hoeft hem niet altijd zo serieus te nemen.»

VAN DER LOO «Hij is niet toevallig een fervente gamer: hij beschouwt het leven als een spelletje.»

HUMO Hij heeft al enkele keren gezegd dat hij op Mars wil sterven. Is dat ook een grap?

VAN DER LOO «Helemaal niet. Die ruimtereizen zijn zijn levensproject.»

DE GHELDERE «Als kleine jongen verslond hij sciencefictionboeken en droomde hij van een ruimtereis naar Mars. Zelfs op een klein evenement voor Tesla-bezitters tien jaar geleden, waar ik aanwezig was, gaf hij een presentatie over de toekomst van het menselijke ras. Veel aanwezigen rolden toen met de ogen: ‘Waar heeft hij het over?’»

‘In april postte Elon Musk een weinig flatterende foto van Bill Gates: ‘Voor iedereen die snel een stijve wil verliezen.’ Hij vermoedde dat Gates een koersdaling van het Tesla-aandeel wilde forceren.’ ‘Elon Musk vindt het niet erg om voor paal te staan, zolang hij en zijn bedrijf aandacht krijgen: het filmpje van die mislukte Cybertruck-presentatie is ondertussen miljoenen keren bekeken.’ zijn eigen bedrijf. Daarom is hij nu actief in de wereld van de cryptomunten: daar is niets ge­ reguleerd. Met één tweet over de bitcoin kan hij de koers van de cryptomunt beïnvloeden, en niemand kan er wat tegen be­ ginnen. Dat vindt hij heerlijk.»

HUMO Toen een blogger en Tesla-klant een negatieve post over het bedrijf schreef, annuleerde Elon Musk persoonlijk zijn reservatie: die man mocht nooit zijn nieuwe wagen in handen krijgen. Is dat een symptoom van een kwetsbaar ego?

WIJMAN «Helemaal. Op Twit­ ter kan iedereen de ongefilter­ de Musk trouwens live volgen. Wie hem bekritiseert, krijgt een persoonlijk antwoord.» HUMO Over Bernie Sanders tweette hij vorig jaar: ‘Ik blijf vergeten dat jij nog leeft.’ En in april postte hij een weinig flatterende foto van Bill Gates: ‘Voor iedereen die snel een stijve wil verliezen.’ Hij vermoedde namelijk dat Gates een koersdaling van het Tesla-aandeel wilde forceren.

VAN DER LOO «Soms gaat hij echt te ver. In 2018 zaten twaalf jongens en hun voetbalcoach vast in een grottencomplex in Thailand. Musk stelde een onderzeeër ter beschikking, maar hij werd vriendelijk be­ dankt. Dat zag hij als een pu­ blieke afwijzing. En toen Vern Unsworth, een Britse speleo­ loog, zei dat Musk alleen op een pr­stunt uit was, tweette hij: ‘Sorry hoor, pedo­man.’ Later heeft hij zich wel verontschul­ digd.»

SOULOPOULOS «Een mens vraagt zich af waar zo’n druk­ bezette man de tijd vandaan haalt om zoveel te tweeten. Hij gaf onlangs zelf het antwoord: hij doet het altijd op de pot (lacht).»

WIJMAN «Hij is voorstander van een radicale vrijheid van meningsuiting. Veel mensen vinden zijn overname van Twitter vreemd, maar eigen­ lijk zijn ze gemaakt voor elkaar. Twitter is de plek bij uitstek waar mensen de traditionele media en de politiek onderuit proberen te halen, en niet zel­ den vrij agressief. Elke tweet is een roep om aandacht en be­ wondering. Elon Musk is het prototype van de twitteraar.»

DE GHELDERE «Om het geld kan de overname hem niet te doen zijn. Vorige week zei hij in een interview bezeten te zijn ‘door de waarheid’. Twitter moet een plaats worden waar mensen vrijuit ideeën kunnen uitwisse­ len. Dus koopt hij het platform om dat ideaal waar te maken.»

HUMO Elon Musk vindt censuur blijkbaar wel prima als het hem goed uitkomt. Volgens persbureau Bloomberg heeft hij de Chinese regering gevraagd om berichten op sociale media te censureren als die kritiek hebben op Tesla.

WIJMAN «Hij is in de eerste plaats een idealist, maar zonder opportunisme word je niet de rijkste man ter wereld. In Chi­ na past hij zich moeiteloos aan de lokale gewoonten aan.»

HUMO Via een poll op Twitter vroeg hij vorig jaar of hij een deel van zijn aandelen in Tesla moest verkopen. Omdat een meerderheid vond van wel, deed hij het ook. Is hij niet eerder een ongeleid projectiel dan een controlefreak?

VAN DER LOO «Allebei! Hij vindt het leven een spelletje en is verslaafd aan de spotlights, maar vergaart tegelijk een for­ tuin. Zijn stunts zijn een ma­ nier om de aandacht te krijgen waar hij zo naar hunkert, maar ook om zijn bedrijven te pro­ moten.

»Hij wilde tijdens een pr­ event in november 2019 be­ wijzen dat de ramen van de Tesla Cybertruck kogelvrij waren. Bij wijze van test gooi­ de ontwerper Franz von Holzhausen op het podium een ijzeren bal tegen het zijraam­ pje van een Cybertruck, en dat ging aan diggelen. Elon Musk stond er wat beteuterd bij. Maar volgens mij was alles tot op de seconde in scène gezet.

VAN DER LOO «Helemaal niet. Die ruimtereizen zijn zijn levensproject.»

DE GHELDERE «Als kleine jongen verslond hij sciencefictionboeken en droomde hij van een ruimtereis naar Mars. Zelfs op een klein evenement voor Tesla-bezitters tien jaar geleden, waar ik aanwezig was, gaf hij een presentatie over de toekomst van het menselijke ras. Veel aanwezigen rolden toen met de ogen: ‘Waar heeft hij het over?’»

WOEDE

HUMO ‘Er zijn momenten waarop Elon alleen maar pure vreugde voelt,’ zegt de Britse actrice Talulah Riley, zijn tweede ex. ‘En daarna het omgekeerde: pure woede.’

VAN DER LOO «Elon Musk leeft in een parallelle wereld. Hij heeft een duidelijk beeld van de toekomst voor ogen, maar kritische en domme
mensen gooien roet in het eten. Zijn probleem is dat hij behalve een visionair ook een controlefreak is. Incompetentie en traagheid frustreren hem mateloos: hij wil alles zelf oplossen.»

SOULOPOULOS «Hij kan dat ook: als natuurkundige denkt hij met de ingenieurs mee
over de technische details van accu’s, artificiële intelligentie, rakettechnologie enzovoort. Dat maakt van hem een uitzonderlijke CEO.»

HUMO Hij vertelde over zijn informaticabedrijf Zip2: ‘Ik kon beter coderen dan mijn software-ingenieurs. Ik raakte gefrustreerd omdat ik op hen moest wachten, dus ik herstelde zelf hun code: ‘Nu werkt het vijf keer sneller!’’

VAN DER LOO «Musk lijdt aan asperger, een vorm van autisme. Mensen zoals hij hebben moeite om sociale codes juist te interpreteren. Dat verklaart veel van zijn gedrag. Zijn grote droom is niet toevallig om van de aarde te verdwijnen, ver weg van andere mensen en hun ondoorgrondelijke en irritante gedrag. Hij is zelf een beetje een marsmannetje (lacht).»

Musk lijdt aan asperger: hij heeft moeite met sociale codes. Hij is niet bezig met de gevoelens van anderen, hij wil technische problemen oplossen.

DE GHELDERE «Tien jaar geleden kon je hem gewoon mailen met suggesties voor zijn Tesla-modellen, en dan kreeg je vaak een persoonlijk antwoord terug. Ik vond hem tijdens onze gesprekken altijd heel vriendelijk. Hij is nerdy, maar doet nooit uit de hoogte. Je voelt wel een zekere stijf­ heid, hij is geen vlotte man. Hij doet z’n best om zo soepel mogelijk te communiceren, maar het is toch altijd zonder franjes of smalltalk.»

SOULOPOULOS «Soms lijkt het alsof hij stottert. Dat komt om­ dat hij sneller denkt dan hij kan praten. Hij kan zijn com­ plexe gedachten niet altijd meteen verwoorden.»

HUMO Is hij empathisch? Een warme persoonlijkheid?

VAN DER LOO «Nee, integen­ deel. Hij is een betweterige nerd die almaar bezig is met technische problemen oplos­ sen en zijn bedrijf efficiënter maken, niet met de gevoelens van andere mensen. Sorry, denkt hij, daar heb ik echt geen tijd voor. In zijn omgang met werknemers en mana­ gers is hij hard en efficiënt. En wie fouten maakt of incompe­ tent is, krijgt de volle laag.»

WIJMAN «Dat zie je wel vaker bij mensen met asperger: hoe hard woorden binnenkomen bij iemand anders, ontgaat hen compleet.»

SOULOPOULOS «Hij luistert wel naar ideeën van anderen, want hij kan niet alles alleen. Maar als hij niets meer uit een gesprek met jou kan halen, zal hij nooit uit beleefdheid blijven keuvelen.»

VAN DER LOO «Over Elon Musk wordt soms gezegd dat hij zacht is voor de mensheid, maar hard voor de mens.»

AFGUNST

HUMO Als CEO van Tesla botste Elon Musk op veel tegenstand in de wereld van de autobouwers.

VAN DER LOO «Ze wilden Tesla doen falen. Musk raakte bij­ voorbeeld slechts met de groot­ ste moeite aan onderdelen voor zijn wagens. Dat heeft zijn calimerogevoel versterkt: de hele wereld is tegen hem en zijn groene missie.»

WIJMAN «Hoe harder mensen riepen dat Tesla zou misluk­ ken, hoe harder hij zijn best deed. Hij is erg competitief en wordt gedreven door kritiek. Neem hem iets af en hij zal re­ belleren. Volgens mij heeft dat alles te maken met hoe zijn va­ der en andere kinderen hem tijdens zijn jeugd gekleineerd hebben.

»Toen hij tweette dat hij vol­ doende geld had ingezameld om Tesla van de beurs te halen, tikte de Amerikaanse beurs­ waakhond hem op de vingers, omdat hij de communicatie­ regels voor beursgenoteerde bedrijven niet had gerespec­ teerd. Dat zat hem dwars: hij wil álles kunnen zeggen over zijn eigen bedrijf. Daarom is hij nu actief in de wereld van de cryptomunten: daar is niets ge­reguleerd. Met één tweet over de bitcoin kan hij de koers van de cryptomunt beïnvloeden, en niemand kan er wat tegen be­ ginnen. Dat vindt hij heerlijk.»

‘In april postte Elon Musk een weinig flatterende foto van Bill Gates: ‘Voor iedereen die snel een stijve wil verliezen.’ Hij vermoedde dat Gates een koersdaling van het Tesla-aandeel wilde forceren.’

HUMO Toen een blogger en Tesla-klant een negatieve post over het bedrijf schreef, annuleerde Elon Musk persoonlijk zijn reservatie: die man mocht nooit zijn nieuwe wagen in handen krijgen. Is dat een symptoom van een kwetsbaar ego?

WIJMAN «Helemaal. Op Twit­ter kan iedereen de ongefilter­ de Musk trouwens live volgen. Wie hem bekritiseert, krijgt een persoonlijk antwoord.» HUMO Over Bernie Sanders tweette hij vorig jaar: ‘Ik blijf vergeten dat jij nog leeft.’ En in april postte hij een weinig flatterende foto van Bill Gates: ‘Voor iedereen die snel een stijve wil verliezen.’ Hij vermoedde namelijk dat Gates een koersdaling van het Tesla-aandeel wilde forceren.

VAN DER LOO «Soms gaat hij echt te ver. In 2018 zaten twaalf jongens en hun voetbalcoach vast in een grottencomplex in Thailand. Musk stelde een onderzeeër ter beschikking, maar hij werd vriendelijk be­ dankt. Dat zag hij als een pu­blieke afwijzing. En toen Vern Unsworth, een Britse speleo­ loog, zei dat Musk alleen op een pr­stunt uit was, tweette hij: ‘Sorry hoor, pedo­man.’ Later heeft hij zich wel verontschul­digd.»

SOULOPOULOS «Een mens vraagt zich af waar zo’n druk­ bezette man de tijd vandaan haalt om zoveel te tweeten. Hij gaf onlangs zelf het antwoord: hij doet het altijd op de pot (lacht).»

WIJMAN «Hij is voorstander van een radicale vrijheid van meningsuiting. Veel mensen vinden zijn overname van Twitter vreemd, maar eigen­ lijk zijn ze gemaakt voor elkaar. Twitter is de plek bij uitstek waar mensen de traditionele media en de politiek onderuit proberen te halen, en niet zel­den vrij agressief. Elke tweet is een roep om aandacht en be­ wondering. Elon Musk is het prototype van de twitteraar.»

DE GHELDERE «Om het geld kan de overname hem niet te doen zijn. Vorige week zei hij in een interview bezeten te zijn ‘door de waarheid’. Twitter moet een plaats worden waar mensen vrijuit ideeën kunnen uitwisse­ len. Dus koopt hij het platform om dat ideaal waar te maken.»

HUMO Elon Musk vindt censuur blijkbaar wel prima als het hem goed uitkomt. Volgens persbureau Bloomberg heeft hij de Chinese regering gevraagd om berichten op sociale media te censureren als die kritiek hebben op Tesla.

WIJMAN «Hij is in de eerste plaats een idealist, maar zonder opportunisme word je niet de rijkste man ter wereld. In Chi­na past hij zich moeiteloos aan de lokale gewoonten aan.»

HUMO Via een poll op Twitter vroeg hij vorig jaar of hij een deel van zijn aandelen in Tesla moest verkopen. Omdat een meerderheid vond van wel, deed hij het ook. Is hij niet eerder een ongeleid projectiel dan een controlefreak?

VAN DER LOO «Allebei! Hij vindt het leven een spelletje en is verslaafd aan de spotlights, maar vergaart tegelijk een for­ tuin. Zijn stunts zijn een ma­ nier om de aandacht te krijgen waar hij zo naar hunkert, maar ook om zijn bedrijven te pro­moten.

»Hij wilde tijdens een pr­ event in november 2019 be­wijzen dat de ramen van de Tesla Cybertruck kogelvrij waren. Bij wijze van test gooi­ de ontwerper Franz von Holzhausen op het podium een ijzeren bal tegen het zijraam­ pje van een Cybertruck, en dat ging aan diggelen. Elon Musk stond er wat beteuterd bij. Maar volgens mij was alles tot op de seconde in scène gezet. Musk vindt het niet erg om voor paal te staan, zolang hij en zijn bedrijf aandacht krijgen: het filmpje van die presentatie is ondertussen miljoenen keren bekeken.»

SOULOPOULOS «Tesla heeft geen marketingteam, maar ook geen communicatieteam. Alles verloopt via Elon Musk. Werknemers die in het openbaar spreken, riskeren ontslag.»

VAN DER LOO «Maar hij levert vooral een gevecht met zichzelf. Hij is tegelijk een visionair en een doemdenker, een introvert en een aandachtsjunkie, een idealist en een opportunist. Dat maakt hem zo briljant, maar wellicht is hij daardoor soms ongelukkig.»

TRAAGHEID

Elon Musk is meer dan een harde werker: hij flirt nu en dan met een burn-out. Toen Tesla auto’s begon te bouwen, was de druk immens: de productielijnen moesten zoveel mogelijk auto’s produceren, anders dreigde het bedrijf op het bankroet af te stevenen. Musk droeg in die periode soms dagenlang dezelfde kleren en sliep nauwelijks. Nachtelijke Twittersessies ontaardden in scheldpartijen. ‘Die periode heeft me mijn relatie en veel vrienden gekost,’ zei Musk later.

VAN DER LOO «Hij voelde dat zijn levensmissie op het spel stond: als Tesla zou falen, was alles voorbij. Hij woonde wekenlang in zijn fabriek en sliep ’s nachts in een slaapzak in zijn kantoor.»

HUMO Zijn uithoudingsvermogen is legendarisch. Zijn eerste ex, Justine Wilson, noemde hem ooit ‘The Terminator’.

VAN DER LOO «Hij lijkt onvermoeibaar: werkweken van minstens honderd uur zijn de norm. Maar zo pleegt hij wel roofbouw op zijn lichaam.» WIJMAN «Op intercontinentale vluchten willen andere mensen van zijn team slapen, maar Musk is almaar bezig met plannen en berekeningen
en verwacht van anderen hetzelfde. De bedrijfscultuur is gevormd naar zijn persoonlijkheid.»

HUMO Hij heeft liever één werknemer die dagen van zestien uur klopt, dan twee mensen die elk acht uur werken. Die ene hoeft namelijk niet te vergaderen. Geen wonder dat het personeelsverloop bij SpaceX en Tesla erg groot is. Er zijn ook klachten over discriminatie en seksueel grensoverschrijdend gedrag bij Tesla. Minstens zes vrouwen zeggen geïntimideerd en bepoteld te zijn.

WIJMAN «Al die claims worden onder de mat geveegd. Elon Musk saboteert ook alle pogingen van werknemers om een vakbondsafvaardiging samen te stellen.»

HUMO Volgens zijn biograaf Ashlee Vance ontslaat hij werknemers omdat ze taalfouten maken in e-mails of omdat ze te weinig bijgedragen hebben aan zijn bedrijven: ‘Hoe langer je wacht om iemand te ontslaan, hoe langer het geleden is dat je hem had moeten ontslaan.’

VAN DER LOO «Hij ontslaat zelfs managers voor het geringste detail. Hij is de grote baas: zijn wil is wet. Ex-werknemers zeggen dat je in de buurt van Musk altijd op je tenen moet lopen. Hij ziet de mensen rondom hem als instrumenten.»

WIJMAN «Wie tijdens een vergadering niets zinnigs zegt, of erger nog, iets doms debiteert, moet niet meer terugkomen. De stijl op de werkvloer is bijna militaristisch, de communicatie is hyperdirect en de werknemers kloppen lange werkdagen. In de logica van Musk kan dat ook niet anders: hij wil de planeet en het menselijke ras te redden. Wat is dan zo erg aan een extra uur werken of eens afgesnauwd worden? Wie blijft, wil samen met Musk geschiedenis schrijven. Naar die mensen is hij koortsachtig op zoek, naar de afvallers kijkt hij niet om.»

‘Zijn relatie met Grimes zou na drie jaar op de klippen gelopen zijn. Maar ze wil wel nog mee naar Mars.’ Bron: Getty

ONKUISHEID

Zijn jeugdliefde en eerste ex Justine Wilson beschreef Elon Musk ook als een obsessieve flirter. Toen ze allebei aan Queen’s University studeerden, in Ontario in Canada, belde hij haar onophoudelijk. ‘Het woord ‘nee’ staat niet in zijn woordenboek.’

WIJMAN «Elon Musk bewijst dat macht erotiseert, want
hij heeft ondanks zijn nerdy voorkomen relaties gehad met bloedmooie en succesvolle vrouwen. En hij kan niet beter flirten dan jij of ik: een ex-partner vertelde dat hij op feestjes altijd over raketten en elektrische auto’s praat.»

VAN DER LOO «Zijn liefdesleven is turbulent te noemen. Met Justine Wilson kreeg hij zes kinderen. Daarna trouwde hij met de actrice Talulah Riley: ze scheidden, trouwden opnieuw en scheidden daarna nog een keer. En sinds 2018 had hij een relatie met de Canadese zangeres Grimes, maar die zou eind vorig jaar op de klippen gelopen zijn. Maar ze wil wel nog mee naar Mars (lacht).» WIJMAN «In een interview in Rolling Stone beschreef hij hoe hij na weer eens een lange werkdag erg droevig werd van het geluid van zijn voetstappen op de trap in een leeg huis. Op zulke momenten voelde hij zich erg eenzaam. Hij zoekt warmte en gezelschap, zoals iedereen, maar hij jaagt zijn partners weg door zoveel te werken.»

HUMO In Vanity Fair vertelde Grimes onlangs dat ze niet samenwonen, maar elkaar vaak zien. Ze noemt hun relatie ‘fluïde’, iets tussen vrienden en partners in. En toen de journaliste van Vanity Fair een baby hoorde huilen, moest Grimes toegeven dat ze een kindje hebben, dat is geboren via een draagmoeder.

VAN DER LOO «Hun kinderen hebben trouwens opmerkelijke namen: hun dochtertje heet Exa Dark Sideræl, en hun 2-jarige zoontje X Æ A-12. Het lijkt wel het serienummer van een Tesla-wagen (lacht).»

HUMO Hij komt niet over als een familieman.

VAN DER LOO «Enkele fans konden eens binnenkijken in zijn huis. Hij had toen vijf kinderen bij zijn eerste vrouw, maar nergens zagen ze familiefoto’s en nergens hingen er tekeningen aan de muur. Het was een kaal en ongezellig huis. Er stond alleen een gigantische tv, die hij gebruikte om te gamen. Zijn exen hebben wel altijd geprobeerd om het knus en gezellig te maken, maar daar heeft hij geen oren naar.»

HUMO Zijn er schandaaltjes bekend?

WIJMAN «Musk leek één keer in opspraak te komen. Hij was te gast op een seksfeestje van een investeerder uit Silicon Valley. De avond begon onschuldig, maar mondde uit in een orgie.»

HUMO Hij dacht volgens zijn woordvoerder dat het een bedrijfsfeestje was met een verkleedthema, geen seksfeestje. Hij zou vertrokken zijn vóór de orgie begon.

WIJMAN «En iedereen in Silicon Valley gelooft dat. Musk houdt vol dat hij die avond met ondernemers over rakettechnologie heeft gesproken. Hij heeft wellicht niet eens gemerkt dat ze zich ondertussen uitkleedden (lacht).»

GULZIGHEID

Elon Musk drinkt graag een glas alcohol: zijn favoriete drank is whisky, schreef hij op de nieuwswebsite Reddit. Maar ook andere sterkedrank gaat er vlot in. Tekenend is een anekdote uit 2001, toen Musk Russische raketten wilde kopen voor zijn Mars-missie. In het magazine Esquire vertelde één van zijn toenmalige zakenpartners, Adeo Ressi, hoe Musk tijdens de gesprekken onder de tafel gedronken werd. ‘We zaten in een kleine kamer en iedereen had een fles wodka voor zich staan. De Russen proostten om de twee minuten, dat zijn dus twintig of dertig toosten per uur. ‘Op de ruimte!’ ‘Op Amerika!’ Na een tijdje keek ik naar Elon. Hij was buiten westen. Daarna ging ook bij mij het licht uit.’

Op een seksfeestje in Silicon Valley praatte hij weer eens over rakettechnologie. Hij merkte wellicht niet dat de anderen zich uitkleedden.

VAN DER LOO «Musk heeft een tijdlang een drankprobleem gehad, maar dat lijkt hij definitief overwonnen te hebben. Hij geeft een ontspannen en vrolijke indruk. Zwaar feesten heeft hij overigens nooit gedaan. Als je meer dan honderd uur per week werkt, kun je niet met een kater rondlopen. Hij wil efficiënt leven. Hij reist voortdurend de wereld rond voor zaken en neemt nooit vakantie. De laatste keer was in 2001: toen lag hij in bed met malaria.»

HUMO Heeft hij ooit drugs gebruikt?

VAN DER LOO «Bij Joe Rogan heeft hij in september 2018 eens een joint gerookt tijdens een livepodcast. In Californië, waar die podcast werd opgenomen, is dat legaal, maar het kwam Musk wel op bakken kritiek te staan. En de beurskoers van Tesla daalde ook even.»

HUMO Over marihuana zei hij eens: ‘Dat is niet zo goed voor de productiviteit.’

VAN DER LOO (lacht) «Alles moet nuttig zijn. Zijn enige uitspattingen zijn dure sportwagens. De rest van zijn fortuin investeert hij in zijn imperium, zoals nu met de overname van Twitter. In die zin is hij héél gulzig: hij vindt Twitter een fascinerend platform, dus koopt hij het om er zijn zin mee te doen. Dat vindt hij veel interessanter dan materiële zaken. Het zal zeker niet zijn laatste overname zijn.

En als het even kan, laat hij de overheid flink meebetalen. Hij liet SpaceX zwaar sponsoren door de NASA, en Tesla is ook zo groot kunnen worden omdat hij nauwelijks belastingen hoefde te betalen. Niemand speelt slimmer landen tegen elkaar uit als hij ergens een fabriek wil bouwen.»

HUMO Musk zegt in zijn biografie: ‘Als er een manier was waarop ik niet kon eten, zodat ik meer zou kunnen werken, zou ik niet eten.’ Eet hij dan tenminste veganistisch, als hij de planeet wil redden?

VAN DER LOO «Hij heeft het geprobeerd, maar vond het maar niks. Hij is er ook van overtuigd dat veganisme de klimaatverandering niet zal tegenhouden. Maar veel vlees eet hij niet. Bij zijn jachtige en sobere levensstijl passen eerder zoetigheden. Hij eet geregeld een Marsreep als ontbijt.

»Hij reist ook voortdurend met zijn privéjet rond. Erg milieuvriendelijk is dat niet, maar hij werkt aan een elektrisch vliegtuig. Alleen is dat nog niet voor morgen. En ook zijn raketten van SpaceX zijn allesbehalve klimaatvriendelijk. Dat krijg je dan, als iemand denkt dat de mens niets meer op aarde te zoeken heeft.»

HEBZUCHT

Volgens de legende leefde Elon Musk in zijn studententijd in Canada van een dollar per dag, op een dieet van hotdogs en sinaasappels. Vijftien jaar later was hij miljardair.

VAN DER LOO «Musk is van rijke komaf, maar na zijn vlucht uit Zuid-Afrika had hij geen cent. Hij heeft zijn fortuin vanuit het niets opgebouwd. Maar geld kan hem niet schelen. In 2020 maakte hij bekend dat hij bijna al zijn bezittingen wilde verkopen. Vandaag zou hij een relatief bescheiden huis huren.»

WIJMAN «Hij couchsurft vaak bij vrienden, zegt hij, als hij niet in zijn privéjet zit of in het buitenland vertoeft. Hij heeft overigens weinig echte vrienden, behalve een handvol gamers.»

VAN DER LOO «Zijn bescheiden levensstijl past bij zijn imago van minimalist en groene jongen, dus een deel van dat verhaal is marketing. Onlangs is bekend geraakt dat hij wél nog een landhuis bezit in de buurt van Los Angeles.»

HUMO Musk leeft zuinig, vertelde Grimes in Vanity Fair: ‘In Los Angeles at ik soms een week lang brood met pindakaas. En hij wil niet eens een nieuwe matras kopen.’

VAN DER LOO «Ik zie hem zonder problemen in een tentje op Mars leven. En videospelletjes spelen (lacht).»